OVER KUNSTMATIGE EFFICIËNTIE.
Kunnen de dingen niet vele malen efficiënter? Voor de homo economicus een vraag even belangrijk als in de 19e eeuw de vraag; is God dood of in slaap gevallen? Wat de mens volgens mijn ongeremde redeneervermogen de nachtmerrie van het Opperwezen maakt. Maar terug naar de belangrijkste vraag van de 21e eeuw, kan het gestroomlijnder, doelmatiger of wat dies meer zij? Ik houd van een taal die net als het heelal ongebreideld uitdijt. Zonder dat een mens duidelijk wordt wat daar het nut van is. Nog een sterrenstelsel erbij. Bij de 2 biljoen(2.000.000.000.000) die er al zijn. Rondzwerven in het universum op zoek naar een dragend midden.* Wat dan weer de vraag oproept hoe effectief is de efficiëntie van de natuur, waar die van de menselijke natuur een afgeleide van is. Of geldt ook voor sterrenstelsel het recht van de sterkste! Of roept mijn vragende natuur een weeshuis vol nieuwe vragen op. Is de stilte van de zwijgende domheid de efficiëntste keuze om in dit leven en in het hiernamaals gelukkig te worden?*
De vraag of het efficiënter kan wordt bepaald door waar je vanuit gaat. Je ijkpunt draait om of je een eikel of een eikenboom denkt te zijn. De menselijke maat of die van de economie die net als het heelal moet blijven uitdijen om effectief in de noden van de superrijken te voorzien. Nu gold vanaf de Italiaanse renaissance(1500) tot en met de Franse verlichting(1789) de opvatting dat de mens de maat was van alle dingen. Al wil geen zinnig mens de afstanden in het heelal uitdrukken in een Engelse feets of inches. Of de Egyptische el gebruikt bij de bouw van de piramides. De maatvoering en daarmee de hyperbool lijkt afhankelijk van de kennis die men zich eigen heeft gemaakt.
Wat ik in de godsdienstles al leerde; dat God mateloos is. In een eigen dimensie leeft. Een waar voor de dood geen ruimte is ingeruimd. Edoch ik bezondig me weer aan tot ketterij leidende dwaalwegen. Terug naar de oorspronkelijke vraagstelling; kunnen de dingen efficiënter?
Op die vraag laat ik dan de drie aapjes van de wetenschap los. Twijfelen, onderzoeken en kennen. Weten door met je eigen maat te meten. Precies dat, wat door het emotionele redeneren doorkruist wordt. Maar goed! Wat kan ons er bij helpen als mens efficiënter te worden? Langer leven? Een kortere kindertijd of toch een langere? Een verhoogde vatbaarheid voor de waarheid? Een immuunsysteem dat ons beschermd tegen leugens en de gewetenloosheid van politici? Of kunnen we onszelf, onze relatie tot alles verbeteren door ons denkvermogen kunstmatig op te waarderen? Of we een extra stel hersenen erbij krijgen, maar waarom dan ook niet meteen een extra stel armen of ogen of raken onze hersenen dan overbelast?
Of zet ik het volle pond van mijn A.O.W. uitkering op de verdere ontwikkeling van generatieve kunstmatige intelligentie? Een streven naar doelmatigheid die beloofd een vaccin te leveren tegen de alledaagse domheid. Een ingesleten gewoonte van talloze sectoren in de maatschappij. of te wel de oplossing voor alles, zelfs voor waar we nog niet aangedacht hebben. Ik weet niet of daar het duizendjarig rijk van vrede en voorspoed ligt. Of als alle problemen zijn opgelost de uitdaging te evolueren niet wegvalt.
Het doet me denken aan een beeld dat ik ooit lkreeg bij het lezen van een sciene- fiction roman. Mijn lievelingslectuur om te weten dat zelfs het onmenselijkste me niet vreemd is. Dat een astronaut na het hele bekende universum te hebben gerond, terugkomt op aarde. Daar tot zijn verbazing de mensen aantreft in de wei, gras etend. En de koeien aan een keurig gedekte tafel bezig de billen van mensen als biefstuk te consumeren. Een satirisch beeld, met als kern een beklemde waarheid . Terwijl de dood, crack of de breinrot voor hen die weigeren te denken als de beste probleemoplossing voor niemendal voor het grijpen ligt.
Blijf als toppunt van inefficientiue de vraag in mijn hoofd rondspoken. Waarom laat de vrede voor alle mensen zolang op zich wachten? Met mijn gemiddelde intelligentie waren en zijn er talloze mensen al vanaf de eerste homo sapiens tot nu vele malen intelligenter dan ik.
Dat is een onweerlegbaar feit. Een ander feit is dat zelfs de hoogst begaafden individuen niet gevrijwaard zijn van het maken en blijven geloven in hun fouten. Wat de wachtlijst voor het paradijs verdomd lang maakt.
Het enige voordeel dat die menselijke genieën hebben boven een bovenmenselijke kunstmatige intelligentie. Het simpele feit dat ze zich bewust kunnen worden van hun eigen fouten en gebreken. En waarom, omdat ze een geweten hebben ontwikkeld dat kan reflecteren. Iets van zijn eigen fouten, verdriet en pijn kan leren. De effectieve waarde van de grootste stommiteiten kunt koesteren als de juwelen van wat het betekent mens te zijn.
Terwijl de roes van een dronkenschap door het gebruik van kunstmatige intelligentie van jou geen beter mens maakt. Net zo min als het uit je hoofd leren van de Bijbel.
Ludo 08-10-2025
