Vrijdag de dertiende, reden alleen al om me bezig te houden met een onheilspellende vraag! Kun je het slachtoffer zijn van geluk? Dat dit geldt voor ramp- en tegenspoed is evident, maar geldt dat ook voor geluk? Een vraagstelling die om een nader onderzoek naar wat slachtofferschap inhoud vraagt.
We kennen allemaal de negatieve connotatie van het begrip slachtoffer, in de ruimste betekenis als iemand die iets schokkends heeft mee gemaakt en daar expliciet schade van ondervonden heeft. Blijvend ondervindt. Meestal in letterlijke zin, maar vaak ook in emotioneel opzicht. De mentale naweeën en naschokken van een ingrijpend gebeuren of reeks gebeurtenissen als mishandeling, seksuele of morele verkrachting, oorlog enz. Dit kan worden gezien als een negatief of beter passief slachtofferschap dat veelal tot een gevoel van onmacht leidt. Tijdelijk of blijvend. Het gevoel dat het jou is aangedaan door een ander die de indruk wekt ver boven je te staan qua fysieke en mentale kracht en de touwtjes van jou als een minderwaardige marionetten pop in zijn vuisten heeft.
Een andere benadering van slachtofferschap kan zijn, dat gebeuren dat de vrije wil omzeilt c.q.buiten werking stelt, waaraan men onderworpen wordt en daarmee de keuzemogelijkheden te niet doet die tot de gereedschapskist van de vrijheid behoren. Zaken waar je geen zeggenschap over hebt, die je ontnomen wordt of waar je enige invloed op kan uitoefenen. Vaak min of meer abstracte denkbeelden die op bepaalde punten je de controle over jezelf ontnemen. In deze ruimere definitie maakt het weinig uit of de bijklank van het begrip slachtofferschap dan wel positief of negatief is, omdat je rol veelal vooraf bepaald is en door brede lagen in de maatschappij wordt geaccepteerd. Een schrijnend voorbeeld hiervan is de leer van de dubbele predestinatie die in calvinistische kringen wijdverbreid is. Een calvinisme dat aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog de overhand nam, omdat deze harde militante stroming van protestanten het best georganiseerd was en veel aanhangers kenden onder de geuzen. Een predestinatieleer die de verlossing naast het doel van de individuele mens laat afhangen van de willekeur of hogere door een sterveling niet te begrijpen bedoeling van God, waarmee je als het ware het slachtoffer bent van het geloof, zeker dat van je ouders en allen die je voorgingen. Een vooraf bepaald lot dat wat je ook aan goede werken verricht niet ontlopen kunt, omdat je eigen capaciteiten daar geen invloed op hebben. Maar als keerzijde ook een leer die voedsel geeft aan het idee dat het uitverkoren volk tot het herrenvolk bestempelt. Al kun je het voor hetzelfde geld net zo goed zien als een soort ‘groepsslachtofferschap’ over de generaties heen, wat in de tijd ook de Joden trof als de ondoorgrondelijke wil van Jahwe. Wat het slachtofferschap verheft tot dat van martelaren voor een voor mensen niet te begrijpen zaak.
Er is, besef ik bij het schrijven ook nog een derde vorm van slachtofferschap mogelijk. Het gegeven dat je slachtoffer bent van jezelf van wie je bent met al je fouten en kwalijke gebreken naast een sterkte toewijding aan jezelf in de veronderstelling dat je toch een goed mens bent. Een slachtofferschap dat lijkt het trekken vertoont van een narcistische persoonlijkheid stoornis. Aan deze rol met jou in het middelpunt je, je identiteit kunt ontlenen, wat je ontheft van elk verantwoordelijkheid, omdat de niet te ontkennen schuld van de schuldenaar die als noodzaak een inherent onderdeel uitmaakt van het slachtofferschap volledig bij de ander ligt. De maatschappij of het politieke systeem waar we in leven.
Het is in deze vorm van slachtofferschap niet de bedoeling dat je de ander vrijpleit van schuld of hem zijn schuld vergeeft, omdat daarmee je eigen comfortabele slachtofferrol vervalt. Toch blijft het alles bij elkaar een wat pessimistische conservatieve levensvisie waarin je zelf blijvend tot deze rol veroordeelt, al probeer je nog zo krampachtig jezelf te bevrijden. Ik wijs hierbij op het paradoxale conflict dat de Israëliërs met hun eigen historisch gegroeide positie als eeuwige slachtoffers hebben.
Waarom zult u zich misschien afvragen dit korte artikel over slachtofferschap. Het antwoord is simpel. Mij werd op Facebook gevraagd of ik me wilde inschrijven voor een enquêtebureau dat allerlei maatschappelijk relevante onderzoeksvragen d.m.v. een eenvoudige vragenlijst denkt te kunnen beantwoorden. De vraag die werd gesteld kwam er op neer. Zijn criminelen niet alleen slachtoffer van hun omgeving maar ook van een genetisch defect? Mee eens of niet mee eens! Zonder verder veel verdere toelichting. Maar dat is juist wat er aan de huidige maatschappij mankeert, diepgang door gebrek aan kennis. Daarbij doorfilosoferend op de vraag of dat zo is, betekent dat mogelijk: vooral dat criminaliteit een evolutionaire aanpassing is aan de oneerlijke verdeling van rijkdommen als een van de belangrijkste stagnerende kenmerken van de huidige maatschappij. Wat een dam opwerpt tegen samenleven in vrede. Wat de crimineel ziek of niet een onontbeerlijke signaalfunctie toebedeelt.
Om toch een antwoord te geven op de vraag of je ook ongewild slachtoffer kunt zijn van het geluk; jazeker! Als je eindelijk de ware tegenkomt in het toeval dat de liefde van je leven heet.
Ludo; 14-09- 2024
THE VICTIMLAMB!
Friday the 13th, reason alone to occupy myself with an ominous question! Can you be a victim of luck and fortune? That this is true of disaster and adversity is obvious, but is it also true of happiness? A question that calls for a closer examination of what victimhood entails.
We all know the negative connotation of the term victim, in its broadest sense, as someone who has experienced something shocking and has been explicitly harmed by it. Permanently experienced. Usually in a literal sense, but often also emotionally. The mental after-effects and aftershocks of a profound event or series of events such as abuse, sexual or moral rape, war, etc. This can be seen as a negative or better passive victimization that often leads to a feeling of powerlessness. Temporary or permanent. Feeling that it has been done to you by another who gives the impression of being far above you in terms of physical and mental power and holds the strings of you like an inferior puppet doll in his fists.
Another approach to victimhood can be that event that bypasses or disables free will, to which one is subjected, and thereby nullifies the choices that belong to the toolbox of freedom. Things over which you have no control, which are taken away from you or over which you can exercise some influence. Often more or less abstract conceptions that, at certain points, deprive you of control over yourself. In this broader definition, it matters little whether the connotation of victimhood is then positive or negative, because your role is mostly predetermined and accepted by broad layers of society. A glaring example of this is the doctrine of double predestination, widespread in Calvinist circles. A Calvinism that prevailed at the beginning of the Eighty Years’ War because this hardcore militant movement of Protestants was the best organized and had many supporters among the Geuzen (Beggars). A doctrine of predestination that makes salvation depend on the arbitrary or higher intent of God, besides the purpose of the individual human being, which cannot be understood by a mortal, making you, as it were, the victim of faith, especially that of your parents and all those who came before you. A predetermined fate that whatever good works you do cannot escape, because your own abilities have no influence on it. But as a flip side, also a doctrine that gives food to the idea that makes the chosen people das herrenvolk . Though for the same money, you could just as easily see it as a kind of ‘group victimization’ across generations, which in time also afflicted the Jews as the inscrutable will of Yahweh. Which elevates victimhood to that of martyrs for a cause incomprehensible to humans.
There is, I realise as I write, also a third form of victimhood possible. The fact of being a victim of yourself of who you are with all your faults and wicked flaws alongside a strong devotion to yourself assuming that you are a good person after all. A victimhood that seems to have the traits of narcissistic personality disorder. From this role with you at the centre of you, can derive your identity, which relieves you of any responsibility, because the undeniable guilt of the debtor which as a necessity is an inherent part of victimhood lies entirely with the other person. The society or political system we live in.
In this form of victimhood, you are not supposed to absolve the other person of guilt or forgive them their guilt, because that will remove your own comfortable victimhood. Still, all in all it remains a somewhat pessimistic conservative view of life in which you yourself are permanently condemned to this role, no matter how frenetically you try to free yourself. Here I point to the paradoxical conflict the Israelis have with their own historically grown position as eternal victims.
Why, you may wonder, this short article on victimhood. The answer is simple. I was asked on Facebook if I wanted to sign up for a survey company that thinks it can answer all kinds of socially relevant research questions through a simple questionnaire. The question asked boiled down to this. Are criminals victims not only of their environment but also of a genetic defect? Agree or disagree! Without much further explanation. But that is precisely what is lacking in today’s society, depth through lack of knowledge. While philosophising on whether this is so, it may mean: above all, that crime is an evolutionary adaptation to the unfair distribution of wealth as one of the main stagnating features of today’s society. Which raises a dam against living together in peace. Which assigns the criminal ill or not an indispensable signalling function.
Still, to answer whether you can also be an unwitting victim of happiness; yes! When you finally meet the true one in the coincidence called the love of your life.
Ludo; 14-09- 2024
Logged in as admin. Edit your profile. Logging out? Required fields are marked with *
Comment *
www.ludozijlma.comProudly Powered By WordPress
